کبد چرب و درمان آن، جزو درمانهای با چالش زیاد است. کبد بزرگترین عضو پرکار بدن است و مراقبت از آن نقش بسیار مهمی در سلامتی انسان دارد، زیرا کبد یکی از اندامهای حیاتی است که وظایف مهمی را همچون پاکسازی خون بر عهده دارد. علاوه براین، کبد نقش بسیار مهمی در حفظ تعادل و تنظیم هورمونهای بدن برعهده دارد. افراد زیادی هستند که به این بیماری مبتلا هستند و علامت خاصی هم ندارند اما این بیماری در بعضی موارد میتواند مشکلات بسیار زیادی را در افراد ایجاد کند. در ادامه در رابطه با انواع درمان کبد چرب و راهکارهای های طب سنتی ایرانی در پیشگیری و درمان آن صحبت خواهیم کرد.
کبد چرب چگونه ایجاد می شود؟
کبد چرب یکی از مهمترین و شایعترین بیماریهای کبدی است که در عصر حاضر بسیار مشاهده میشود. کبد چرب زمانی ایجاد میشود که که تجمع چربی در بافتهای کبد بیش از حد افزایش پیدا کند و در نتیجه متابولیسم چربی در کبد کاهش پیدا کرده و به مرور باعث کاهش توانایی کبد میشود و این مسئله باعث بروز مشکلات زیادی در بدن انسان میشود. این بیماری یک بیماری خاموش است که با نام استئاتوز کبدی نیز شناخته میشود.
گفتنی است که وجود چربی در کبد کاملا طبیعی است اما چنانچه میزان این چربیهای زیاد شود و به گونهای که بیش از ۵ تا ۱۰ درصد از وزن کبد را به خود اختصاص دهد، گفته میشود فرد به این بیماری مبتلا شده است.
علت ایجاد کبد چرب چیست؟
بررسیها نشان میدهند علل اصلی بروز کبد چرب غیرالکلی هنوز مشخص نیست اما عوامل ژنتیکی نهفتهای در بدن خیلی از افراد وجود دارد که باعث ایجاد این بیماری میشود و عللی باعث بروز این نهفتگی در بدن انسان میشود. با این حال نمیتوان به طور قطع گفت که این علل در همه افراد باعث به وجود آمدن این بیماری میشود.
نکته بسیار مهم در خصوص این بیماری آن است که عوارض کبد چرب، فقط کبد را درگیر نمیکند، بلکه بیشتر افرادی که کبد چرب دارند، درحالی که ممکن است تا آخر عمر با مشکل کبدی جدی مواجه نشوند، اما میتوانند مستعد ابتلا به سکته های قلبی و مغزی شوند؛ به طوری که مهمترین علت مرگ مبتلایان کبد چرب، سکتههای قلبی و مغزی است و بیماری کبد چرب سهم عمدهای در سکتههای قلبی و مغزی و در نتیجه، مرگهای زودرس در کشور دارد.
علل اصلی ایجاد بیماری کبد چرب
- یکی از علل به وجود آمدن کبد چرب بیماری دیابت است.
- اضافه وزن مکرر و چاقی
- خوردن مواد غذایی چرب
- کاهش وزنهای سریع و غیر اصولی باعث به وجود آمدن و یا تشدید بیماری کبد چرب میشود.
- استفاده از داروهایی مثل هورمونها،استروژنها، کورتون و لبوستاتینها و غیره.
- کار و استرس زیاد و بیش از حد
- گرسنگیهای طولانی مدت
تمام موارد ذکر شده تا حدود زیادی به مزاج فرد نیز بستگی دارند و طبق نظر طب سنتی ایرانی افرادی که دارای مزاج گرم هستند امکان به وجود آمدن کبد چرب در آنها به مراتب بیشتر است. یا به طور مثال مصرف مواد غذایی سنگین و سرد در افرادی که دارای مزاج بسیار سرد هستند، باعث روبه سردی رفتن معده و کبد شده و همین عامل باعث ایجاد و یا تشدید بیماری کبد چرب در این افراد میشود.
مطالع مفید: چگونه مزاج خود را تشخیص دهیم؟
انواع کبد چرب
کبد چرب به دو دسته الکلی و غیرالکی تقسیم می شود.
کبد چرب الکلی در اثر مصرف میزان زیادی مشروبات الکلی به وجود میآید. به طور طبیعی کبد میتواند الکل موجود در خون را دفع کند. اما اگر در مصرف الکل اعتدال را رعایت نکنید، مقدار قابل توجهی از الکل موجود در خون، در کبد باقی مانده و منجر به تجمع چربیها در آن میشود. درنتیجه آن فرد به بیماری کبد چرب مبتلا خواهد شد.
علائم خطرناک کبد چرب
کبد چرب برخی مواقع میتواند بدون علائم باشد به همین دلیل متخصصان توصیه میکنند تا تمامی افراد انجام آزمایشهای دورهای را جدی بگیرند. چرا که این بیماری بسیار خطرناک است و در صورت عدم درمان ممکن است ادامه زندگی را برای فرد بیمار با دشواری همراه کند.
ترش کردن، داشتن عرق بد بو، کاهش ماهیچهها، جوش صورت و کمر، تلخی دهان، سوزن سوزن شدن دست و پا، درد شکم، ریزش مو و تغییر رنگ پوست میتواند از مهمترین نشانههای ابتلا به این بیماری باشد.
علائم کبد چرب در مردان چیست؟
کبد چرب یک بیماری بسیار شایع است که هم در زنان و هم در مردان رخ میدهد. با اینکه بسیاری از علائم این بیماری در بانوان و آقایان مشترک است اما با این حال یک سری علائم متفاوت در بین مردان و زنان نیز وجود دارد که نباید از آن غافل شد.
از مهمترین علائم کبد چرب در مردان میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- درد شکمی یا احساس پر بودن در سمت راست بالای شکم
- حالت تهوع، از دست دادن اشتها یا کاهش وزن
- زرد رنگ شدن پوست و سفیدی چشم (یرقان)
- خارش طولانی مدت
- کبودی پوست و خونریزی آسان
- بزرگ شدن سینه
- عدم تمرکز
- چاقی زیاد
- تغییرات خلق و خو
- کاهش میل جنسی
علائم کبد چرب در زنان
ابتلای بانوان به کبد چرب با یک سری علائم به خصوص تشخیص داده میشود. گفتنی است زنانی که به این بیماری مبتلا میشوند ممکن است علائم زیر را با شدت کم یا زیاد تجربه کنند:
- خستگی
- درد شکم در سمت راست بالای شکم
- از دست دادن اشتها
- تهوع
- زردی پوست یا چشم ها
- خارش پوست
- تیره شدن ادرار
- اضافه وزن یا کاهش وزن
- ریزش مو
- تغییر در خلق و خو
- تغییر در چرخه قاعدگی
- تورم شکم
توجه داشته باشید که مشاهده هر یک از این علائم یک زنگ خطر است که نشان میدهد، بیمار هرچه سریعتر باید برای تشخیص اختلال و درمان به پزشک مراجعه کند.
علائم کبد چرب در چهره
خوشبختانه باید بگوییم که علائم کبد چرب در چهره نیز مشاهده میشود. این موضوع کمک میکند تا متخصصان بتوانند با بررسی چهره فرد به تشخیص دقیقتر بپردازند.
به طور کلی میتوان گفت علائم کبد چرب در چهره به شرح زیر است:
- ریزش مو به خصوص در بانوان
- تیرگی زیر چشم و گودی این ناحیه
- تغییر رنگ سفیدی مردمک چشم به زرد یا قرمز
- زرد شدن و رنگ پریدگی پوست صورت
توجه داشته باشید که متخصصان پس از مشاهده هر یک از علائم گفته شده با استفاده از آزمایش به بررسی بیشتر ابتلا یا عدم ابتلای فرد به این بیماری میپردازند.

زردی مردمک چشم به علت کبد چرب
علائم کبد چرب الکلی
کبد چرب الکلی یک عارضه جدی است که در صورت عدم درمان و پیشگیری میتواند عوارضی جبران ناپذیر برای فرد به دنبال داشته باشد. متخصصان با توجه به علائم این بیماری اقدامات لازم را در جهت درمان آغاز میکنند. به همین دلیل گفته میشود که اطلاع یافتن از علائم کبد چرب الکلی بسیار مهم است. از مهمترین علائمی که ممکن است فرد بیمار در این حالت تجربه کند، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- درد یا ناراحتی در قسمت بالای سمت راست شکم
- خستگی
- از دست دادن اشتها
- کاهش وزن
- خارش پوست
- زردی پوست یا چشم (یرقان)
البته این نکته را در نظر داشته باشید که بروز این علائم همیشه به معنای ابتلا به کبد چرب نیست. به همین دلیل توصیه میشود در هنگام مشاهده هر یک از این علائم هرچه سریعتر به متخصصان مربوطه مراجعه کنید تا اقدامات تشخیصی لازم صورت گیرد.
انواع گریدهای بیماری کبد چرب
کبد چرب در چهار مرحله یا گرید مختلف پیشرفت میکند. این گریدها عبارتند از:
گرید ۱ (کبد چرب ساده)
در این مرحله، چربی اضافی در کبد تجمع مییابد و التهاب یا زخم وجود ندارد. گفتنی است که در صورت درمان چربی کبد در این مرحله هیچ عارضه جدی شما را تهدید نخواهد کرد.
گرید ۲ (استئوهپاتیت)
در این مرحله، علاوه بر چربی اضافی، التهاب نیز در کبد وجود دارد. گفتنی است که درمان کبد چرب استئوهپاتیت نسبت به کبد چرب ساده با سختی بیشتری همراه خواهد بود.
گرید ۳ (فیبروز کبدی)
در این مرحله، التهاب در کبد باعث ایجاد زخم شده است. گفتنی است که اگر اقدامات درمانی لازم صورت نگیرد، ممکن است عوارض جدی برای بیمار ایجاد شود.
گرید ۴ (سیروز)
در این مرحله، آسیب به کبد به حدی است که عملکرد آن مختل شده و ممکن است منجر به نارسایی کبد شود. کسانی که از همان ابتدای بروز علائم به پزشک مراجعه نمیکنند یا به عبارتی زمان طلایی درمان را از دست میدهند وارد این مرحله خواهند شد.
کبد چرب در آزمایش خون
متخصصان پس از مشاهده علائم بالینی برای تشخیص دقیقتر کبد چرب از آزمایش استفاده میکنند. با بررسی آنزیمهای کبدی میتوان به تشخیص دقیق این عارضه دست یافت.
چنانچه آلانین آمینوترانسفراز (ALT)، آلبومین، PT یا INR و همچنین بیلیروبین بیشتر از حد نرمال باشد، نشانه التهاب و چربی کبد است.
ممکن است پزشک از بیماری بخواهد که در کنار آنزیمهای کبدی به بررسی کلسیم، قند و چربی نیز بپردازید. این نکته را در نظر داشته باشید که تفسیر آزمایش تنها باید توسط پزشک مربوطه صورت گیرد تا بتوان نتایج حاصل شده را با علائم بالینی تطبیق داد و به یک تشخیص درست دست یافت.
متخصصان پس از بررسی آنزیمهای کبدی ممکن است از بیمار بخواهند تا آزمایشهای تکمیلی، سونوگرافی و نمونه برداری را نیز انجام دهند. توجه داشته باشید که این آزمایشها بیشتر برای بررسی میزان پیشرفت بیماری صورت میگیرد و پزشک با بررسی نتایج حاصل شده یک برنامه دقیق برای درمان شما در نظر میگیرد.
تشخیص کبد چرب در منزل
برای بررسی کبد چرب در منزل لازم است تا یک استکان آبغوره طبیعی نوش جان کرده و سپس به مدت ۵۰ ثانیه صبر کنید. پس از آن اگر دهانتان خشک شد، احتمال ابتلای شما به کبد چرب وجود دارد و برای بررسی بیشتر باید به آزمایشگاه مراجعه کنید.
توجه داشته باشید که با این روش میتوانید سایر بیماریها را نیز تشخیص دهید. به عنوان مثال اگر احساس سردرد داشتید، ممکن است فشار خونتان بالا باشد.
اگر دهانتان آب افتاد، احتمالا قند خون بالایی دارد و اگر دهانتان چسبناک شد، احتمال ابتلای شما به چربی خون بالا است.
کبد چرب و درمان طب سنتی ایرانی
با توجه به موارد ذکر شده اصلاح مزاج اولین و موثر ترین راهکاری است که در طب سنتی ایرانی به افراد دارای این بیماری توصیه میشود و علاوه بر این نوع غذاهایی که فرد مصرف میکند باید متناسب با مزاج او باشد.
علاوه بر این استفاده از داروهایی که پزشکان طب کلاسیک برای کاهش چربی تجویز میکنند، به تنهایی میتواند از عوامل جدی ایجاد بیماری کبد چرب باشد
درمان فوری کبد چرب
اگر دوست دارید در یک بازه زمانی کوتاه، کبد چرب خود را درمان کنید، توصیه میشود شربت سکنجبین را امتحان کنید. این شربت فوقالعاده که از ترکیب عسل و سرکه ساخته شده است با تأثیرگذاری بر روی فرایند سوختوساز بدن و سلولهای کبدی میتواند زمینهساز درمان و بهبود بیماری کبد چرب باشد.
چنانچه شربت سکنجبین را با هدف درمان کبد چرب نوش جان میکنید، در کنار آن به ورزش نیز توجه داشته باشید تا فرایند بهبودی شما سریعتر پیش رود.
شما باید مصرف انواع سبزیجات به خصوص تربچه و همچنین انواع میوه را در رژیم غذایی خود قرار دهید. تناسب اندام داشته باشید و ورزش کردن را جدی بگیرید. کنترل مناسبی بر روی میزان خواب و استرس خود داشته باشید و با مشورت گرفتن با یک متخصص خبره طب سنتی بهترین برنامه را برای درمان بیماری خود در نظر بگیرید.
درمان کبد چرب در مردان
مردان، به دلیل سبک زندگی پرتحرک، بیشتر در معرض کبد چرب قرار دارند. عرق کاسنی با طبع خنک، بهترین گزینه برای درمان این عارضه محسوب میشود. عرق نام برده بر ترشح صفرا تاثیر گذاشته و از سلولهای کبدی در برابر آسیبهای احتمالی محافظت میکند.
مصرف عرق کاسنی همچنین به عنوان یک راهکار ایدهآل برای بهبود مشکلات روانی، مشکلات گوارشی و درمان فشار خون شناخته میشود.
گفتنی است که متخصصان طب سنتی از عرق کاسنی به عنوان یکی از بهترین نوشیدنیها برای رفع سموم بدن و درمان کبد چرب یاد میکنند.
این عرق علاوه بر درمان کبد چرب، در بهبود سرطان، جلوگیری از اختلالات روحی و روانی، بهبود سلامت قلب و عروق و کنترل فشار خون میتواند مفید باشد.
درمان کبد چرب در زنان
عرق شاهتره، خار مریم و رازیانه، سه گیاه دارویی ارزشمند در طب سنتی هستند که نقش مهمی در درمان کبد چرب در زنان ایفا میکنند. عرق شاهتره با تحریک ترشح صفرا، به هضم چربیها و دفع سموم از کبد کمک میکند. خار مریم، به دلیل وجود ماده موثره سیلیمارین، دارای خواص آنتیاکسیدانی و ضد التهابی قوی است که موجب محافظت از سلولهای کبدی در برابر آسیب میشود. رازیانه نیز با داشتن خواص استروژنی، به تنظیم هورمونهای زنانه و بهبود عملکرد کبد در زنان کمک میکند. مصرف ترکیبی این عرقیات گیاهی، تحت نظر متخصص طب سنتی، میتواند تاثیر چشمگیری در درمان کبد چرب در زنان داشته باشد.
شما با مصرف این عرقیجات میتوانید کبد چرب خود را کنترل و درمان کنید.
البته بهتر است که قبل از هرگونه خود درمانی حتما با متخصصان طب سنتی که در این زمینه فعالیت دارند، مشورت کنید.
درمان کبد چرب در خانه
اگر دوست دارید در خانه کبد چرب خود را درمان کنید، چای سبز، به عنوان یک نوشیدنی غنی از آنتیاکسیدان، نقش موثری در درمان کبد چرب در خانه دارد. این نوشیدنی با افزایش متابولیسم چربیها و کاهش التهاب، به بهبود عملکرد کبد کمک میکند. مصرف منظم چای سبز، حداقل ۳ فنجان در روز، میتواند به کاهش وزن، بهبود پروفایل چربی خون و کاهش علائم کبد چرب کمک کند.
با مصرف چای سبز شما این امکان را خواهید داشت تا علاوه بر درمان کبد چرب به تناسب اندام نیز دست یابید.
جالب است بدانید که چای سبز اثرات بسیار فوقالعادهای بر روی پوست و مو دارد و به زیبایی ظاهری شما نیز کمک خواهد کرد.
میتوانید برای افزایش اثرگذاری چای سبز را با سرکه سیب، آب لیموترش و دمنوشهای گیاهی مانند دمنوش زردچوبه و دمنوش زنجبیل ترکیب و سپس نوش جان کنید.
ناشتا برای کبد چرب چی بخوریم؟
صبح خود را با یک لیوان آب ولرم و لیموترش تازه آغاز کنید. این نوشیدنی ساده، کبد را برای سمزدایی آماده میکند و باعث میشود بدن در طول روز انرژی بیشتر داشته باشد.
مصرف دمنوش قاصدک یا کنگر فرنگی به صورت ناشتا از دیگر پیشنهادات طب سنتی برای جذب و دفع سموم از کبد میباشد.
تاکید متخصصان طب سنتی بر این است که برای کنترل و درمان کبد چرب به نوشیدنیهای گیاهی بسیار توجه داشته باشید و با مصرف به اندازه و به موقع این نوشیدنیها از شر این بیماری خلاص شوید.
خاکشیر یک گیاه بسیار مفید در طب سنتی است که به دلیل کاربردهای بسیار زیاد توانسته جایگاه خاص و ویژهای را در پزشکی سنتی به خود اختصاص دهد. به گونهای که برای درمان و کنترل بیماریهای مختلفی از آن استفاده میشود.
مصرف ناشتا خاکشیر میتواند به بهبود سلامت و درمان کبد چرب کمک کند.
جلوگیری از ابتلا به کبد چرب
اگر جلوگیری از ابتلا به کبد چرب برای شما بسیار مهم است، لازم است به نکات زیر توجه داشته باشید:
اصلاح تغذیه
مصرف مواد غذایی سالم از جمله میوهها، سبزیجات، ماهی، ماست کم چرب و پرهیز از مصرف زیاد محصولات چرب و شیرین بهترین راهکار برای جلوگیری از ابتلا به کبد چرب است. اصلاح الگوی تغذیه به منظور کاهش بار متابولیکی بر کبد، از اهمیت بسزایی برخوردار است. محدودیت مصرف کربوهیدراتهای تصفیهشده و جایگزینی آنها با غلات سبوسدار، به تنظیم سطح انسولین و کاهش لیپوژنز کبدی کمک میکند. افزایش مصرف اسیدهای چرب غیراشباع تکحلقهای (MUFAs) و چندحلقهای (PUFAs)، به ویژه امگا-۳، از طریق کاهش تریگلیسیریدها و بهبود حساسیت به انسولین، در پیشگیری از استئاتوز مؤثر است. علاوهبراین مصرف فیبرهای محلول، با کاهش جذب کلسترول و بهبود عملکرد میکروارگانیسمهای روده، به سلامت کبد کمک میکند. محدودیت مصرف فروکتوز، به ویژه در نوشیدنیهای شیرین، به دلیل نقش آن در افزایش لیپوژنز کبدی نیز ضروری است.
کاهش وزن تدریجی
اگر دارای اضافه وزن هستید، تلاش کنید وزن خود را به حدی کم کنید که به ترشح چربی در کبد کمک کند و این خطر را کاهش دهد. کاهش وزن ۵ تا ۱۰ درصدی، به ویژه در افراد مبتلا به چاقی شکمی میتواند به طور قابل توجهی عملکرد کبد را بهبود بخشد. کاهش وزن، از طریق کاهش لیپوژنز، افزایش اکسیداسیون اسیدهای چرب و بهبود حساسیت به انسولین، عمل میکند. رژیمهای غذایی بسیار کم کالری (VLCDs) به دلیل افزایش خطر التهاب کبد، توصیه نمیشوند. کاهش وزن باید به تدریج و با رویکردی پایدار انجام شود. ترکیب رژیم غذایی متعادل با فعالیت بدنی منظم، مؤثرترین راهکار برای کاهش وزن و بهبود عملکرد آنزیمها است.
ورزش منظم
تمرینات بدنی منظم و متنوع، برای بهبود عملکرد کبد و کاهش کبد چرب بسیار مفید است. فعالیت بدنی منظم، از طریق افزایش اکسیداسیون اسیدهای چرب، بهبود حساسیت به انسولین و کاهش التهاب، در بهبود چربی کبد مؤثر است. تحقیقات نشان میدهد که تمرینات هوازی با شدت متوسط، مانند پیادهروی سریع، شنا یا دوچرخهسواری، به مدت حداقل ۱۵۰ دقیقه در هفته میتواند ریسک ابتلا به این عارضه را کاهش دهد.
محدود کردن مصرف الکل
الکل میتواند به طور مستقیم سبب تجمع چربی در کبد شود، بنابراین از مصرف آن خودداری کنید تا بتوانید به سلامت خود بیشتر کمک کنید. الکل، عامل اصلی کبد چرب الکلی (ASH) است. حتی مصرف مقادیر کم الکل نیز میتواند به کبد آسیب برساند. اجتناب کامل از مصرف الکل، بهترین راهکار برای پیشگیری از این عارضه محسوب میشود. جالب است بدانید در افراد مبتلا به کبد چرب غیر الکی (NAFLD)، مصرف الکل میتواند پیشرفت بیماری را تسریع کند.
مصرف داروها با احتیاط
مصرف برخی داروها مانند استروئیدها، ضد انعقادها و آنتیبیوتیکها ممکن است موجب افزایش ریسک ابتلا به کبد چرب شود. به همین دلیل در هنگام مصرف این داروها بهتر است حتما با متخصصان طب سنتی مشورت کنید.
کنترل بیماریهای دیگر
بیماریهایی مثل دیابت، چربی خون بالا و اضافه وزن، خطر ابتلا به کبد چرب را بیشتر میکنند. با کنترل قند خون، کلسترول و فشار خون، میتوانید از کبد چرب پیشگیری کنید. رژیم غذایی سالم، ورزش منظم و داروهای تجویز شده توسط پزشک، بهترین راه برای کنترل این بیماریها هستند. اگر بیماری خاصی دارید، حتما به طور منظم به پزشک مراجعه کنید. با کنترل بیماریهای دیگر، نه تنها کبدتان سالم میماند، بلکه کیفیت زندگیتان هم بهتر میشود.
چکاپ منظم
انجام آزمایشهای منظم کبد، به تشخیص زودهنگام کبد چرب و جلوگیری از پیشرفت آن کمک میکند. آزمایش خون و سونوگرافی کبد، بهترین راه برای بررسی سلامت کبد هستند. اگر عوامل خطر ابتلا به کبد چرب را دارید، حتما به طور منظم آزمایش دهید. تشخیص زودهنگام بیماری، به شما کمک میکند تا با تغییر سبک زندگی، از پیشرفت آن جلوگیری کنید.
بهترین مرکز برای تشخیص و درمان بیماری کبد چرب
مراجعه به یک متخصص طب سنتی خبره برای تشخیص و درمان بیماری کبد چرب بسیار مهم است. در واقع شما با مراجعه به این متخصصان میتوانید درمان خود را بدون هیچ عارضه خاصی آغاز کنید.
بهترین مرکز برای تشخیص و درمان بیماری کبد چرب کلینیک دکتر صرافان است. شما میتوانید با مراجعه به این مرکز و دریافت خدمات از متخصصانی مانند: دکتر معصومه صرافان، دکتر شهلا اسدزاده، دکتر شکوفه حیدری، دکتر مریم منفرد، دکتر اکرمالسادات اطیابی و دکتر بابک دانشفرد نقش بسیاری در سلامت خود ایفا کنید و این عارضه را به طور کلی ریشهکن کنید.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگو شرکت کنید؟نظری بدهید!