مزاج شناسی و تشخیص طبع شخصیتی برای هر فردی می‌تواند همزمان آسان و مشکل باشد. اگر شما ویژگی‌هایی که برای انواع مزاج‌ها ذکر می‌شود را نداشته باشید، احتمالا مزاجی معتدل و در میانه طبع‌ها دارید. سوالات زیادی برای مزاج‌شناسی مطرح می‌شود از جمله: ” چطور مزاج خود را تشخیص دهیم؟ چطور بفهمیم مزاجمان چیست؟ چطور مزاج خود را گرم کنیم؟ یا اینکه چطور مزاج خود را صفراوی کنیم؟ ” این سوالاتی است که روزانه مراجعان کلینیک طب سنتی دکتر صرافان می‌پرسند. شناخت مزاج می‌تواند خیلی از مشکلات روزانه ما مثلا بی‌حالی، درد، سردرد و … را برطرف کند و یا حتی برای افزایش کیفیت زندگی به ما کمک کند. در این نوشته روش شناخت مزاج و تشخیص مزاج هر فرد از ویژگی‌های ظاهری توضیح داده‌ایم. با ما همراه باشید.
در ویدئوی زیر دکتر معصومه صرافان نحوه مزاج‌شناسی را آموزش می‌دهند:
چرا مزاج خود را بشناسیم؟ مزاج شناسی چه کمکی به ما می‌کند؟
- بهبود وضعیت سلامتی خود و خانواده با شناخت وضعیت مزاجی و رفتار در راستای حفظ تعادل مزاج
- تقویت سیستم ایمنی بدن با اعتدال مزاجی، برای مثال مزاج‌های سرد را می‌توان به سمت مزاج گرم سوق داد و از خیلی بیماری‌ها جلوگیری کرد.
- موفقیت کاری و تحصیلی با شناخت دقیق مزاج خود
- افزایش تمرکز و یادگیری؛ افرادی که مزاج سرد دارند سرعت عمل کمتری نسبت به افراد گرم‌مزاج دارند، اما با کمک طب سنتی می‌توان سردی را به سمت گرمی برد و به یادگیری و تمرکز کمک کرد.
- انتخاب همسر؛ انتخاب همسر ارتباط بالایی به مزاج دارد. مزاج همسر را می‌توان با استفاده از ویژگی‌های ظاهری تا حدودی تشخیص داد که می‌تواند به انتخاب شما کمک کند.
مزاج چیست؟
حالتی از بدن که بخشی از ویژگی‌های جسمی و روانی انسان از آن تاثیر می‌پذیرد و شکل‌دهنده خصوصیات بدنی و ذهنی است. در طب سنتی ایرانی آمده است که بدن انسان ترکیبی از چهار خلط(خاک، هوا، آتش، آب) است و بر اساس غلبه هریک از این موارد، مزاج پایه انسان شکل می‌گیرد(+).
آیا به دنبال درمان مشکل خود هستید؟
مزاج‌های چهارگانه مفرد
- گرم
- سرد
- تر
- خشک
مزاج‌های چهارگانه مرکب
- گرم و خشک
- گرم و تر
- سرد و خشک
- سرد و تر
در طب سنتی ایرانی همه اجسام و موجوداتی که در طبیعت هستند، دارای مزاج هستند. مزاج اجسام بیشتر از جنس مزاج چهارگانه و مزاج موجودات و انسان از جنس مزاج مرکب که در بالا ذکر کردیم می‌باشد.
برای مثال فصل‌ها دارای مزاج هستند و فصل تابستان، سرد و خشک و بهار، گرم و تر است. بر اساس مزاج می‌توان خواص آن چیز را پیشبینی کرد و به اصلاح و بهبود روند پرداخت.
تشخیص مزاج؛ شناخت مزاج گرم از روی علائم ظاهری بدن
با چه روشی می‌توان تشخیص داد که فردی دارای مزاج گرم است؟
- اولین راه لمس بدن است، برای مثال لمس کردن دست و یا پیشانی فرد و در صورتی که گرم باشد، می‌توان گفت که فرد دارای طبع گرم است.
- تاثیرپذیری سریع‌تر و بیشتر از گرما: این افراد نسبت به افراد با مزاج سرد، در محیط‌های گرم سریع‌تر گرما را احساس می‌کنند و بدن شروع به واکنش به گرما و سرد کردن خود با واکنش‌هایی مثل عرق می‌کند.
- رنگ پوست سرخ‌تر است: رنگ پوست افراد گرم‌مزاج معمولا سرخ است و دلیل آن گردش گردش بیشتر خون این افراد در نواحی صورت و سر است. اگر گرم و تر باشد معمولا رنگ پوست سرخ است و اگر طبع مزاجی فرد گرم و خشک باشد، رنگ پوست به سمت گندم‌گون می‌رود.
- موهای افراد گرم مزاج زبر و پرپشت و سیاه است؛ موهای افراد گرم مزاج زبر است و رنگ آن یا سیاه یا قهوه‌ای است. در حالت مزاج گرم و تر، موها بیشتر سیاه و سیخ سیخ و ایستاده است.
- رشد استخوان‌ها در افراد گرم‌مزاج بیشتر است؛ قفسه سینه و استخوان‌بندی شانه افراد گرم‌مزاج، بزرگتر و پهن‌تر است. این افراد رگ و عروق برجسته‌تر و بزرگتری نیز دارند.
- دست و پای افراد با مزاج گرم درشت است؛ این افراد دارای دست‌های بزرگتر و پهن‌تری هستند.
- جثه افراد گرم مزاج بزرگتر است.
- افراد گرم‌مزاج ارتباط و روابط عمومی قوی دارند، می‌توانند انرژی و امید را با ورود به یک جمع از خود نشان دهند. گرمی وقتی در همه اعضای بدن زیاد شود، توان‌مندی این افراد نیز زیاد می‌شود.
- افرادی که مزاج گرم دارند حواس پنج‌گانه قوی‌تری دارند. این افراد حواس پنج‌گانه قوی‌تری از خود نشان می‌دهند و دلیل آن دَمی است که در بدن آن‌ها غالب شده است.
- افراد گرم‌مزاج افراد پر تحرکی هستند در هر سنی.
- چهره معمولا خشمگینی دارند.
- در مشکلات و چالش‌ها می‌توانند براحتی مدیریت کنند.
- از نظر مواد دفعی از بدن، این افراد غلظت بیشتری در مواد دفعی دارند. ادرار و مدفوع پر رنگ‌تر و پر بوتر. عرق این افراد بوی زیادی می‌دهد.
- افراد گرم‌مزاج از نظر خواب، خواب کمتری دارند و از نظر تفکر نیز، تفکرات با تنوع بیشتری دارند.
تشخیص مزاج؛ شناخت مزاج سرد از روی علائم ظاهری بدن
با چه روشی می‌توان تشخیص داد که فردی دارای مزاج سرد است؟
- اگر بدن افراد سردمزاج را لمس کنید، سردی بدن آن‌ها را متوجه خواهید شد. مزاج سرد و تر با هوای سرد مشکل دارند و از سرما گریزان هستند. فصل پاییز و زمستان فصل‌های بد زندگی برای افراد سرد مزاج و با طبع سرد به حساب می‌آید.
- تاثیرپذیری بالایی از سرما دارند؛ افراد با طبع سرد نسبت به افراد گرم‌مزاج و با طبع متعادل، سریع‌تر به سرمای هوا و اطراف واکنش می‌دهند و بدن آن‌ها واکنش سریعی به سرما دارد. با کمی سردی هوا، احساس سرمای زیادی می‌کنند و با گرمای هوا نیز مشکلی ندارند.
- از نظر ظاهری این افراد موهای کم‌پشتی دارند و رنگ پوست سفیدی معمولا دارند. دست و پاهای این افراد ظریف‌تر است.
- رگ‌ها یا عروق در بدن این افراد مشخص نیست و دیده نمی‌شود. برای مثال افراد سرد و تر وقتی به دست‌هایشان نگاه کنید، عروق یا رگی نمی‌بینید.
- از نظر جسمی جثه ظریف‌تری دارند.
- از نظر انرژی بدنی، معمولا کم‌نشاط و کم‌انرژی‌تر نسبت به گرم‌مزاج‌ها هستند
- از نظر حواس پنج‌گانه، نسبت به گرم‌مزاج‌ها کندتر هستند.
- از نظر حرکت و تحرک، آهسته و شل حرکت می‌کنند.
- از نظر شخصیتی در مشکلات و چالش‌های زندگی خود، مدیریت خوب و موثری ندارند. افراد سردمزاج دقت بالایی به جزئیات می‌کنند و به همین دلیل در حل چالش‌های خود به مشکل می‌خورند.
- از نظر مواد دفعی از بدن، کم‌رنگ و کم‌بو است. عرق کم‌بو دارند.
- از نظر مدت زمان خواب، این افراد مدت زمان خواب بیشتری نسبت به گرم‌مزاج‌ها دارند.
- افکار کم‌تنوع‌تری نسبت به گرم‌مزاج‌ها(صفراوی‌ها و دموی‌ها) دارند.
مطالعه مفید: مزاج صفراوی را بشناسید + ویدئو
تشخیص مزاج؛ شناخت مزاج خشک از روی علائم ظاهری بدن
با چه روشی می‌توان تشخیص داد که فردی دارای مزاج خشک است؟
- اگر بدن این افراد را لمس کنید، خشکی بدن آن‌ها را حس خواهید کرد. در دستان و پاها معمولا این خشکی بیشتر می‌شود.
- موهای این افراد مجعد است. یعنی یا دارای فرهای درشت و اگر به سمت سرد و خشک برود، فرهای ریز خواهد بود. خشکی زیاد باعث کاهش رطوبت مو شده و مو از حالت لختی و صافی خود خارج می‌شود.
- تاثیرپذیری این افراد از خشکی بیشتر است. در هوای سرد و خشک این افراد اذیت می‌شوند. برای مثال در فصل‌های خشک سال مثل تابستان و زمستان اذیت می‌شوند.
- مواد دفعی از بدن این افراد کمتر است. میزان عرق این افراد خیلی کم است.
- از نظر شخصیتی به دلیل خشکی که در بدن دارند، تیپ شخصیتی سرسخت و خشکی نیز خواهند داشت. آدم‌های سرسخت و با انعطاف‌پذیری کمی هستند. از نظر عقاید این افراد همواره به عقاید اصلی خود پایبند می‌مانند.
- از نظر خواب این افراد خواب سبکی دارند. خشکی بدن کم‌خوابی می‌آورد. کم‌خوابی این افراد را می‌توان با غذاهای گرم و تر بهبود داد.
مزاج‌شناسی؛ طبایع یا مزاج‌های چهارگانه
دسته بندی چهارگانه مزاج‌هایی که داریم بصورت زیر است:
- گرم و خشک(صفرا)
- سرد و خشک(سودا)
- گرم و تر(دم)
- سرد و تر(بلغم)
ویژگی‌های افراد صفراوی یا گرم و خشک چیست؟
- قد نسبتا بلند و شانه‌های جمع
- رنگ پوست گندمی مایل به زرد
- چشمان کوچک
- رگ‌های آشکار و پر نبض
- پراکندگی مو
بدلیل گرمی که در وجود این افراد وجود دارد، معمولا ریزش مو از سنین ۱۵ سالگی شروع می‌شود و چون دلیل آن مزاج این افراد است، معمولا درمان این ریزش مو مشکل است.
ویژگی‌های شخصیتی افراد گرم و خشک یا صفراوی:
- روحیه اجتماعی بالا و توانایی خوب در برقراری ارتباط با دیگران.
- پرانرژی و دارای انرژی ذاتی
- گاها ضد اجتماعی
- عجول و جاه‌طلب
- میل جنسی بالا
- علاقمند به رهبری
افراد صفراوی یا گرم و خشک بیشتر در معرض چه بیماری‌هایی هستند؟
- بیماری‌های پوستی مثل اگزما، پسوریازیس
- سنگ صفرا
- اسکیزوفرنی و دوقطبی؛ که بدلیل خشکی موجود در مغز اتفاق می‌افتد.
ویژگی‌های افراد دموی یا گرم و تر چیست؟
- درشت اندام
- صورت گرد و بینی درشت
- صورت معمولا گل‌گون
- موهای درشت و ایستاده
- رگ‌های آشکار و پر
- در لمس گرم هستند.
ویژگی‌های شخصیتی افراد گرم و تر یا دموی:
- شوخ‌طبعی بالا
- قدرت‌طلب اما عاطفی
- پیش‌فعال در رفتار جنسی
- نامنظم
- افراد سخاوتمند
- پرخور و عاشق خوردن گوشت و شیرینی
افراد دموی یا گرم و تر بیشتر در معرض چه بیماری‌هایی هستند؟
- افزایش فشار خون
- بیماری عروق کرونر قلب
- بیماری‌های اسکیزوفرنی و مانیک
- دمل‌های چرکی
- سکته‌های مغزی
افراد گرم و تر قابلیت‌های خوبی برای تصمیم‌گیری و مدیریت دارند. اهل ریسک هستند و می‌توانند تصمیم‌های خوبی در مواقع حساس بگیرند. این افراد برای رهبری و مدیریت مناسب هستند و شجاعت خوبی برای کارها دارند.
ویژگی‌های افراد سرد و تر یا بلغمی:
- درشت‌اندام با عضلات صاف
- سفیدپوست
- پراکندگی مو کم است و موهای لَخت
- در لمس سرد هستند
- رگ‌های پنهان
ویژگی‌های شخصیتی افراد سرد و تر یا بلغمی:
- عموما دخترزا یا نازایند
- چاقی خمره‌ای دارند
- محتاط و ترسو
- منزوی و خجالتی
- خواب زیاد
- کم‌انرژی
- افرادی پیگیر و پرتلاش
افراد بلغمی یا سرد و تر بیشتر در معرض چه بیماری‌هایی هستند؟
- افسردگی؛ سردی عامل افسردگی است.
- چاقی خمره‌ای
- فراموشی و آلزایمر
- بیماری‌های خود ایمنی؛ ام‌اس و …
- تخمدان پلی‌کیستیک
- آلوپسی یا ریزش سکه‌ای موها
- بیماری پوستی ویتیلیگو یا برص
افراد بلغمی نباید مواد غذایی سرد را مصرف کنند.
ویژگی‌های افراد سرد و خشک یا سودایی مزاج‌ها:
- رنگ پوست گند‌گون
- عروق باریک و مشخص
- موهای مجعد
- پوست سرد و خشک
- منضبط و ایده‌آل‌گرا
- کم‌خواب
- سمج م پیگیر
- دوستان کمی دارند
گروه سودایی مستعد چه بیماری‌هایی هستند؟
- بیماری پوستی: اگزما، پسوریازس
- افسردگی و پارنوئید
- وسواس فکری
- کم‌خوابی
- هموروئید
- حملات پانیک
- واریس
- فیبروم
- وز وز گوش
برای مشاوره مزاج‌شناسی با ما تماس بگیرید.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگو شرکت کنید؟نظری بدهید!