ضربان قلب نرمال چند است؟

ضربان قلب نرمال که به عنوان نبض نیز شناخته می‌شود، نمایانگر تعداد دفعاتی است که قلب باید در یک دقیقه منقبض و منبسط شده و خون را به سراسر بدن پمپاژ کند‌.

میزان این ضربان می‌تواند تحت تأثیر عوامل گوناگونی نظیر سطح فعالیت بدنی، وضعیت احساسی، سن، مصرف داروها و سلامت کلی فرد تغییر کند.

هنگامی که ریتم یا تعداد ضربان قلب از حالت طبیعی خارج شود، اصطلاحاتی نظیر تپش قلب یا افزایش تعداد ضربان و آریتمی قلبی اختلال در ریتم ضربان مطرح می‌شوند.

در این مطلب از مجله کلینیک دکتر صرافان تصمیم داریم در رابطه با ضربان قلب نرمال صحبت کنیم. بنابراین اگر به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در این باره هستید، مطالعه این مطلب را از دست ندهید.

اکسیژن خون و ضربان قلب نرمال

میزان اکسیژن خون و ضربان قلب نرمال دو شاخص حیاتی هستند که به طور مستقیم با عملکرد سیستم قلبی و تنفسی بدن مرتبط می‌باشند. سطح نرمال اکسیژن خون در افراد بالغ معمولاً بین ۹۵ تا ۱۰۰ درصد است که نشان می‌دهد چه نسبتی از هموگلوبین موجود در خون به مولکول‌های اکسیژن متصل شده‌اند. این میزان برای اطمینان از اکسیژن‌رسانی کافی به تمام بافت‌ها و اندام‌های بدن ضروری است.

ارتباط موثری میان اکسیژن خون و ضربان قلب وجود دارد. در شرایطی که سطح اکسیژن خون کاهش می‌یابد (هیپوکسی)، قلب ممکن است برای جبران این کمبود و رساندن اکسیژن بیشتر به بافت‌ها، با سرعت بیشتری شروع به تپیدن کند. این موضوع منجر به افزایش ضربان قلب می‌‌شود.

در برخی بیماری‌های قلبی نیز که عملکرد پمپاژ قلب مختل می‌شود، ممکن است هم ضربان قلب و هم سطح اکسیژن خون تحت تأثیر قرار گیرند.

جدول ضربان قلب نرمال برای سنین مختلف

ضربان قلب نرمال در سنین مختلف متفاوت است. در جدول زیر می‌توانید ضربان قلب طبیعی در سنین مختلف را مشاهده کنید.

ضربان قلب نرمال در بزرگسالان

در حالت استراحت، بازه نرمال ضربان قلب برای اغلب بزرگسالان بین ۶۰ تا ۱۰۰ ضربه در دقیقه تعریف شده است. این محدوده، اگرچه به عنوان یک استاندارد کلی مطرح می‌شود اما تحت تأثیر عوامل متفاوت نوساناتی را تجربه می‌کند. برای مثال، افراد ورزشکار که به طور منظم فعالیت‌های بدنی سنگین انجام می‌دهند، اغلب دارای ضربان قلب پایین‌تری در حالت استراحت هستند. در مقابل، شرایطی نظیر استرس، اضطراب یا تب می‌توانند منجر به افزایش موقت ضربان قلب گردند.

توجه داشته باشید که یک ضربان قلب در محدوده نرمال لزوماً به معنای عدم وجود هیچ‌گونه مشکل قلبی نیست و همچنین، خروج از این محدوده همیشه وجود یک بیماری جدی را نشان نمی‌دهد.

ضربان قلب نرمال خانم ها

محدوده ضربان قلب نرمال برای خانم‌ها مشابه آقایان و در بازه ۶۰ تا ۱۰۰ ضربه در دقیقه در حالت استراحت تعریف می‌گردد. البته ویژگی‌های فیزیولوژیک منحصربه‌فرد بانوان می‌تواند منجر به نوساناتی در این شاخص حیاتی شود.

 تغییرات هورمونی که در طول دوره‌های مختلف زندگی یک زن، از جمله چرخه قاعدگی، دوران بارداری و یائسگی رخ می‌دهند، می‌توانند به طور موقت یا مداوم بر ضربان قلب تأثیر بگذارند. برای مثال، در دوران بارداری به دلیل افزایش حجم خون و بار کاری قلب، ممکن است ضربان قلب اندکی افزایش یابد. همچنین، نوسانات هورمونی در طول چرخه قاعدگی نیز می‌تواند تغییرات جزئی در ضربان قلب ایجاد کند. علاوه بر عوامل هورمونی، فاکتورهایی نظیر سطح استرس، میزان فعالیت بدنی روزانه و وضعیت سلامت عمومی نیز در تعیین ضربان قلب نرمال در خانم‌ها نقش دارند.

ضربان قلب نوزادان

محدوده معمول ضربان قلب نرمال برای نوزادان (از بدو تولد تا حدود یک ماهگی) بین ۱۰۰ تا ۱۶۰ ضربه در دقیقه در نظر گرفته می‌شود. این سرعت بالای ضربان قلب در نوزادان به دلیل نیازهای متابولیکی بالاتر و سیستم قلبی عروقی در حال تکامل آن‌ها است. قلب یک نوزاد باید سریع‌تر بتپد تا بتواند اکسیژن و مواد مغذی کافی را به تمام اندام‌های در حال رشد بدن برساند.

توجه به این نکته ضروری است که ضربان قلب یک نوزاد ثابت نیست و می‌تواند تحت تأثیر عوامل مختلفی نوسان داشته باشد. برای مثال، در هنگام خواب عمیق، ضربان قلب نوزاد ممکن است به سمت پایین محدوده نرمال یا حتی کمی پایین‌تر متمایل شود. در مقابل، هنگام بیداری، تغذیه، یا زمانی که نوزاد گریه می‌کند و فعال است، ضربان قلب او می‌تواند به طور موقت به سمت بالای محدوده نرمال افزایش یابد. این تغییرات دینامیک در ضربان قلب نوزادان معمولاً طبیعی تلقی می‌شود و نشان‌دهنده واکنش سالم سیستم قلبی عروقی به محرک‌های مختلف است.

ضربان قلب خطرناک چند است؟

ضربان قلب غیرطبیعی، چه به صورت افزایش بیش از حد (تاکی‌کاردی) و چه کاهش غیرمعمول (برادی‌کاردی)، می‌تواند بازتاب‌دهنده شرایط پزشکی زمینه‌ای باشد و در صورت عدم توجه و درمان، در برخی موارد حتی تهدیدکننده زندگی تلقی گردد.

ضربان قلبی که به طور مداوم از ۱۲۰ تا ۱۴۰ ضربه در دقیقه فراتر رود یا به زیر ۶۰ ضربه در دقیقه برسد (در افراد غیر ورزشکار)، می‌تواند نگران‌کننده باشد و نیازمند بررسی فوری پزشکی است.

آیا ضربان قلب ۵۰ خطرناک است؟

ضربان قلب 50 ضربه در دقیقه در حالت استراحت، بسته به شرایط فرد، می‌تواند تفسیر متفاوتی داشته باشد. همانطور که اشاره شد، برای ورزشکاران حرفه‌ای و افرادی که از سطح بالایی از آمادگی جسمانی برخوردارند، ضربان قلب در محدوده ۴۰ تا ۵۰ ضربه در دقیقه در حالت استراحت اغلب یک یافته طبیعی و حتی مطلوب تلقی می‌شود. این امر نشان‌دهنده کارایی بالای قلب آن‌ها در پمپاژ خون با تعداد ضربان کمتر است. با این حال، در افراد غیر ورزشکار، ضربان قلب 50 ضربه در دقیقه ممکن است پایین در نظر گرفته شود و نیازمند بررسی بیشتر باشد، به ویژه اگر با علائمی نظیر خستگی غیرمعمول، سرگیجه، ضعف یا تنگی نفس همراه باشد. در چنین مواردی، برادی‌کاردی (ضربان قلب پایین) می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات زمینه‌ای مانند اختلال در عملکرد گره سینوسی (ضربان‌ساز طبیعی قلب)، بلوک‌های قلبی یا عوارض جانبی برخی داروها باشد.

ضربان قلب بالای ۹۰

ضربان قلب در حالت استراحت نسبتاً ثابت است و محدوده نرمال آن بین ۶۰ تا ۹۰ ضربه در دقیقه در نظر گرفته می‌شود. هنگامی که ضربان قلب در حالت استراحت به طور مداوم از ۹۰ ضربه در دقیقه فراتر می‌رود، به عنوان ضربان قلب بالا یا تاکی‌کاردی در حالت استراحت تلقی می‌گردد. این وضعیت، به ویژه اگر به مرور زمان افزایش یابد، می‌تواند نشانه‌ای از ناراحتی قلبی یا سایر مشکلات پزشکی باشد و نباید نادیده گرفته شود.

عوامل متعددی می‌توانند منجر به افزایش ضربان قلب نرمال در حالت استراحت شوند. از جمله این عوامل می‌توانیم به استرس، اضطراب، کم‌آبی بدن، مصرف بیش از حد کافئین یا نیکوتین، تب، پرکاری تیروئید و برخی از بیماری‌های قلبی اشاره کرد.

در برخی موارد، افزایش ضربان قلب ممکن است یک واکنش طبیعی به یک موقعیت خاص باشد، اما تداوم آن در حالت استراحت نیازمند توجه پزشکی است.

چنانچه ضربان قلب بالای ۹۰ ضربه در دقیقه به طور مکرر تجربه می‌کنید، به ویژه اگر با علائمی نظیر تپش قلب محسوس، تنگی نفس، سرگیجه یا درد قفسه سینه همراه باشد، توصیه می‌شود برای ارزیابی دقیق‌تر و تشخیص علت زمینه‌ای، به پزشک مراجعه نمایید. پزشک می‌تواند با انجام الکتروکاردیوگرام (ECG) و سایر تست‌های تشخیصی، وضعیت قلب شما را بررسی کرده و در صورت لزوم، برنامه درمانی مناسب را تدوین نماید.

نتیجه‌گیری

در این مطلب در رابطه با ضربان قلب نرمال صحبت کرده و اطلاعاتی را در این باره بیان کردیم. اگر ضربان قلب شما در محدوده نرمال قرار ندارد، ضروری است هر چه سریع‌تر به یک متخصص طب سنتی مراجعه کرده تا علت کاهش یا افزایش ضربان قلب شناخته شده و راهکارهای درمانی لازم برای آن آغاز گردد.

اگر به دنبال یک کلینیک طب سنتی معتبر با پزشکانی باتجربه و توانا هستید، کلینیک دکتر صرافان بهترین گزینه برای شما عزیزان است. در این مجموعه درمانی تاکنون چندین هزار بیمار توانسته‌اند بدون مصرف داروهای مضر سلامت خود را به دست آورند.