احساس داغ شدن و گرم شدن کف پاها نشان میدهد که یک سری تغییرات در بدن شما رخ داده یا در حال رخ دادن است. داغ شدن کف پا اگرچه خود به تنهایی بیماری نیست اما میتواند نشانهای از یک بیماری جدی باشد. بنابراین یافتن علت داغی کف پا و درمان به موقع الزامی است.
در این مطلب از مجلهی کلینیک دکتر صرافان تصمیم داریم در رابطه با علت داغی کف پا صحبت کنیم. برای کسب اطلاعات بیشتر، مطالعه این مطلب را از دست ندهید.
علت داغی کف پا
داغی کف پا میتواند نشانهای از بیماریها و اختلالات مختلف باشد. از مهمترین علت داغی کف پا میتوانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
| علت اصلی | علائم همراه | روش تشخیص/درمان |
| نوروپاتی دیابتی | تشنگی زیاد، تکرر ادرار، گزگز انگشتان | کنترل قند خون، تست نوار عصب و عضله (EMG) |
| کمبود ویتامین ب ۱۲ | خستگی مفرط، تنگی نفس، رنگپریدگی | آزمایش خون، مصرف مکملهای تزریقی یا خوراکی |
| نارسایی کلیوی | ورم ساق پا، کاهش حجم ادرار، خارش پوست | آزمایش کراتینین خون، دیالیز در موارد شدید |
| کمکاری تیروئید | افزایش وزن، خشکی پوست، حساسیت به سرما | تست TSH، مصرف لووتیروکسین تحت نظر پزشک |
| سندروم تونل تارسال | درد تیز در مچ پا، انتشار درد به قوس پا | فیزیوتراپی، استفاده از کفی طبی، جراحی در موارد حاد |
| عفونت قارچی | قرمزی، پوستهپوسته شدن بین انگشتان | استفاده از پمادها و اسپریهای ضدقارچ موضعی |
| چربی و غلظت خون | سنگینی سر، داغی بدن در شب، سرگیجه | اصلاح رژیم غذایی، داروهای استاتین، فعالیت بدنی |
علت داغی کف پا در شب چیست؟
متخصصان علت داغی کف پا را موارد زیر میدانند:
- نوروپاتی محیطی (Peripheral Neuropathy)
- تغییرات دمای مرکزی بدن در چرخه خواب
- خستگی مزمن عضلات پا ناشی از ایستادن طولانی
- سندروم پای بیقرار (Restless Legs Syndrome)
- نارسایی وریدی و تجمع خون در اندام تحتانی
- اختلالات اضطرابی و استرس عصبی
- افزایش فعالیت سیستم پاراسمپاتیک در هنگام استراحت
علت داغی کف پا در طب سنتی از نظر دکتر خیراندیش
طب سنتی علت اصلی داغی کف پا را به اختلال در عملکرد کبد و تغییر در اخلاط چهارگانه نسبت میدهد. از دیدگاه دکتر خیراندیش، غلبه صفرا یا سوختن سودا در خون منجر به تولید حرارت غیرطبیعی در اندامهای انتهایی میشود. تجمع سموم در کبد و ناتوانی این عضو در تصفیه مناسب خون، غلظت خون را افزایش میدهد. خون غلیظ در عروق ریز کف پا به سختی حرکت میکند و اصطکاک ناشی از این جریان دشوار، گرما تولید میکند.
علت داغی کف پا در بارداری
تغییرات فیزیولوژیک و هورمونی در دوران بارداری مهمترین عوامل بروز داغی کف پا در زنان باردار محسوب میشوند. افزایش سطح هورمون پروژسترون باعث گشاد شدن عروق و افزایش دمای پایه بدن میشود. همچنین، وزن جنین و رحم در حال رشد بر روی عروق لگنی و اعصاب ناحیه کمر فشار وارد میکند. این فشار جریان خون برگشتی از پاها به سمت قلب را کند کرده و باعث ایجاد حس گرما و تورم در کف پا میشود.
افزایش حجم خون در بدن مادر باردار بار اضافی بر سیستم گردش خون وارد میکند. این مسئله در کنار تغییرات دفع کلیوی و احتمال تجمع مایعات (ادم)، حساسیت اعصاب محیطی را در ناحیه پا افزایش میدهد. جالب است بدانید داغی کف پا و کمبود ویتامین B12 با یکدیگر در دوران باردارداری مرتبط هستند.
داغی کف پا نشانه چیست؟
داغی کف پا یک هشدار بیولوژیک از سوی سیستم عصبی یا عروقی بدن است. این وضعیت نشان میدهد که اعصاب پیامرسان در انتقال سیگنالها دچار خطا شدهاند یا جریان خون در ریزرگهای محیطی با مانع مواجه است. در بسیاری از موارد، این علامت نشاندهنده شروع تخریب پوشش میلین اعصاب است. علاوه بر اختلالات فیزیکی، داغی پا میتواند نشانه ناهنجاریهای شیمیایی در خون مانند بالا بودن سطح اوره، کراتینین یا اسید اوریک باشد.
پزشکان این نشانه را به عنوان علامتی برای بررسی دقیقتر ارگانهای داخلی نظیر کلیه، کبد و غده تیروئید در نظر میگیرند. در موارد مزمن، این حالت نشاندهنده التهاب سیستمیک در بدن یا وجود بیماریهای خودایمنی است که به عروق خونی کوچک آسیب میزنند.
آیا داغی کف پا نشانه دیابت است؟
تحقیقات بسیاری بر روی داغی کف پا و نوروپاتی دیابتی انجام شده است که نشان میدهد داغی کف پا یکی از مهمترین و شایعترین علائم اولیه نوروپاتی دیابتی است. قند خون بالا به مرور زمان به دیواره مویرگهای تغذیهکننده اعصاب آسیب جدی وارد میکند. با قطع شدن جریان اکسیژن و مواد مغذی، اعصاب محیطی در ناحیه پا تخریب میشوند. این تخریب عصبی باعث ارسال سیگنالهای کاذب درد و حرارت به مغز میشود، در حالی که دمای پوست در ظاهر طبیعی است.
تقریبا نیمی از افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ در طول زندگی خود سطحی از این دردهای عصبی را تجربه میکنند. اگر داغی پا با علائمی مثل سوزنسوزن شدن، بیحسی یا دردهای شبانه همراه باشد، احتمال ابتلای فرد به پیشدیابت یا دیابت افزایش مییابد.
درمان داغی کف پا
در طب سنتی تلاش میشود با استفاده از روغنها و داروهای گیاهی و همچنین تغییر سبک زندگی داعی کف پا کنترل شده و بهبود یابد.
درمان خانگی داغی کف پا
متخصصان طب سنتی راهکارهای زیر را برای درمان خانگی داغی کف پا توصیه میکنند:
درمان خانگی داغی کف پا با حنا
حنا به عنوان یک تعدیلکننده حرارت بافتی، ظرفیت بالایی در جذب گرما از لایههای عمقی پوست دارد. این گیاه به دلیل دارا بودن ترکیبات مختلف، خاصیت قابض داشته و با تنگ کردن عروق خونی منبسط شده در کف پا، حجم جریان خون سطحی و در نتیجه دمای موضعی را کاهش میدهد.
متخصصان طب سنتی توصیه میکنند خمیر حنا را به مدت ۳ تا ۵ ساعت بر ناحیه پلانتار کف پا ضماد کنید. این فرآیند علاوه بر دفع حرارت زائد کبد که در پاها نمایان میشود، به دلیل خاصیت آنتیسپتیک، میکروارگانیسمهای مولد التهاب را نیز از بین میبرد.
درمان خانگی داغی کف پا با زردچوبه
زردچوبه یک عامل نوروپروتکتیو یا محافظتکننده عصب است که تاثیر مستقیمی بر رفع سوزشهای ناشی از آسیبهای عصبی دارد. ماده موثره کورکومین با مهار سیتوکینهای پیشالتهابی، واکنشهای زنجیرهای درد و گرما را در پایانههای عصبی متوقف میکند. ترکیب پودر زردچوبه با روغن نارگیل به دلیل وجود اسیدهای چرب با زنجیره متوسط، نفوذ کورکومین به بافت را تسهیل میکند. ماساژ این ترکیب روی قوس پا، گردش خون مویرگی را بهبود بخشیده و با ایجاد تعادل متابولیک در بافت، حس داغی مزمن را به شکل معناداری کاهش میدهد.
درمان خانگی داغی کف پا با سرکه سیب
سرکه سیب با تنظیم پتانسیل هیدروژن پوست، مکانیسم دفاعی و دمایی بدن را در ناحیه پا بازسازی میکند. اسیدهای ارگانیک موجود در سرکه، به ویژه اسید استیک، به عنوان یک عامل اسمزی عمل کرده و سموم و املاح اضافی را که باعث تورم و داغی عروق میشوند، به سمت بیرون هدایت میکنند. مخلوط کردن یک پیمانه سرکه سیب ارگانیک در آب ولرم و غوطهور کردن پاها در آن، باعث تحریک گیرندههای سرمایی پوست میشود. این عمل به سرعت پیامهای کاذب حرارتی را در مغز خنثی کرده و حس خنکی پایدار و سبکی در پاها ایجاد میکند.
دمنوش برای داغی کف پا
بسته به اینکه علت داغی کف پا چیست، از دمنوشهای مختلفی برای کنترل این شرایط میتوان استفاده کرد:
دمنوش ریشه قاصدک
ریشه قاصدک یک دیورتیک (ادرارآور) طبیعی و قوی است. اگر علت داغی کف پا نارسایی خفیف کلیه و تجمع اسید اوریک، باشد با این دمنوش گیاهی میتوان شرایط را کنترل کرد. ریشه قاصدک با پاکسازی مجاری ادراری و بهبود فیلتراسیون گلومرولی، سطح اوره خون را کاهش داده و از تحریک اعصاب محیطی پا جلوگیری میکند.
برای تهیه این دمنوش یک قاشق چایخوری ریشه خشک و خرد شده قاصدک را در یک شیرجوش حاوی یک لیوان آب سرد بریزید. اجازه دهید آب به جوش آید، سپس حرارت را کم کرده و بگذارید ۵ دقیقه آرام بجوشد. پس از آن شعله را خاموش کرده و ۱۰ دقیقه زمان بدهید تا عصاره کامل خارج شود. سپس آن را نوش جان کنید.
دمنوش چای سبز و دارچین
اگر علت داغی کف پا، دیابت باشد، میتوان با دمنوش چای سبز و دارچین به رفع این عارضه کمک کرد. چای سبز منبع غنی از کاتچین (EGCG) است که از التهاب پایانههای عصبی (نوریت) جلوگیری میکند. افزودن مقدار کمی دارچین به این دمنوش، حساسیت سلولها به انسولین را افزایش میدهد. این فرآیند مانع از تجمع قند در خون و آسیب به غلاف میلین اعصاب کف پا میشود. برای تهیه این دمنوش قاشق چایخوری چای سبز مرغوب را همراه با یک تکه کوچک چوب دارچین داخل قوری بریزید. آب داغ را اضافه کنید.
توجه داشته باشید که دم کشیدن این مخلوط نباید بیش از ۵ تا ۷ دقیقه طول بکشد؛ زیرا خروج بیش از حد تاننها باعث تلخی و کاهش اثرات آنتیاکسیدانی میشود.
سوالات متداول
آیا سوزش کف پا همیشه مربوط به اعصاب است یا علل قلبی-عروقی هم دارد؟
خیر؛ سیستم قلبی-عروقی نیز نقش مهمی در بروز این عارضه دارد. در بیماری عروق محیطی (PAD)، تنگی رگها و رسوب چربی (آترواسکلروز) مانع از رسیدن خون کافی و اکسیژن به بافتها میشود که این عدم خونرسانی بافتی، خود را به صورت سوزش و درد نشان میدهد. علاوهبراین نارسایی وریدی و اختلال در دریچههای سیاهرگی باعث تجمع خون در پاها و افزایش فشار مویرگی میگردد؛ این تجمع خون منجر به ایجاد حرارت، تورم و حس سنگینی مزمن در ناحیه کف پا میشود.
آیا غلظت خون باعث داغی کف پا میشود؟
بله؛ افزایش تعداد گلبولهای قرمز یا چربی خون باعث سنگین شدن جریان خون و کندی حرکت آن در مویرگهای ظریف کف پا میشود. این کندی جریان خون منجر به ایجاد اصطکاک بافتی، تجمع سموم و در نهایت احساس داغی و سنگینی در پاها میگردد.
علت سوزش کف پا در زنان یائسه چیست؟
نوسانات هورمونی و کاهش سطح استروژن در دوران یائسگی بر تنظیم دمای بدن و سیستم عصبی اثر میگذارد. این تغییرات باعث تحریک اعصاب محیطی و احساس داغی ناگهانی در پاها میشود.
آیا مصرف الکل بر داغی کف پا اثر دارد؟
بله؛ مصرف مداوم الکل به دلیل سمیت برای بافتهای عصبی، باعث بروز نوروپاتی الکلی میشود. در این وضعیت، رشتههای عصبی تخریب شده و فرد در پاهای خود حس سوزش و گرمای شدیدی تجربه میکند.
مصرف کدام مواد غذایی داغی پا را تشدید میکند؟
غذاهای تند و پرادویه، مصرف بیش از حد نمک، غذاهای سرخکردنی و فرآوری شده و نوشیدنیهای حاوی کافئین زیاد با تحریک سیستم عصبی و افزایش غلظت خون، سوزش پا را تشدید میکنند.
نقش کمآبی بدن در داغی پا چیست؟
کمبود آب باعث کاهش حجم خون و اختلال در تعادل الکترولیتهایی مثل سدیم و پتاسیم میشود. این ناهماهنگی الکترولیتی، عملکرد صحیح پیامرسانهای عصبی را مختل کرده و منجر به ایجاد حس داغی و گرفتگی در پا میشود.
نتیجهگیری
در این مطلب به بررسی علت داغی کف پا پرداخته و اطلاعاتی را در این باره بیان کردیم. اگر از این عارضه رنج میبرید مراجعه به کلینیک دکتر صرافان برای تشخیص صحیح علت داغی کف پا و همچنین تنظیم یک برنامه درمانی اختصاصی میتواند ایده خوبی باشد.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.