حرکت و ورزش در طب سنتی یکی از اصول شش‌گانه حفظ سلامتی در طب سنتی ایرانی است. قبلا گفتیم که طب سنتی ایرانی اصول شش‌گانه‌ای را برای حفظ سلامتی و پیشگیری از بیماری‌ها به ما معرفی می‌کند. اصل سوم از این اصول شش‌گانه حرکت و ورزش است. در طب سنتی نقش ویژه‌ای برای ورزش در نظر می‌گیرند، بطوری که شیخ‌الرئیس ابوعلی سینا نقش ویژه‌ای برای ورزش به منظور حفظ تعادل در اخلاط بدن در نظر می‌گیرد. ورزش در پیشگیری از بیماری‌ها نیز بسیار موثر است. در این نوشته به توضیح نقش ورزش و حرکت برای حفظ سلامتی از دید طب سنتی ایرانی می‌پردازیم.
در ویدئوی زیر دکتر معصومه صرافان درباره حرکت و ورزش در طب سنتی توضیح می‌دهند:
حرکت و ورزش در طب سنتی چطور باعث سلامتی و پیشگیری از بیماری‌ها می‌شود؟
نقش اصلی ورزش و حرکت در طب سنتی، دفع فضولات بدن است. ورزش و حرکت در طب سنتی اینطور توضیح داده می‌شود که ورزش با افزایش تعریق و تحرک در بدن و دفع فضولات رقیق و از طرفی باعث پخته شدن اخلاطی می‌شود که بصورت ناپخته در بدن ایجاد شده‌اند. یکی از مشکلات اساسی که در جامعه وجود دارد افزایش خلط بلغم در بدن است؛ با ورزش و حرکت این خلط بلغم(که باعث بیماری است) تبدیل به دم و صفرا می‌کنیم که باعث انرژی و نشاط و بشاشیت است. از طرفی حرکت و ورزش در طب سنتی بصورت متعادل توصیه می‌شود و ورزش شدید باعث سردی و خشکی بدن می‌شود؛ بنابراین توصیه به ورزش‌های سنگین و طولانی نمی‌شود.
حرکت و پیاده‌روی متعادل باعث افزایش حرارت غریزی در بدن می‌شود که نزدیک‌ترین حرارت به حرارت بدن است. به همین دلیل است که در طب سنتی توصیه زیادی به ورزش می‌شود. نکته‌ای که باید در نظر داشته باشیم این است که اگرچه ممکن است غذای با طبع گرم بتواند در بدن حرارتی ایجاد کند، ولی این حرارت آن گرمی اصلی و غریزی بدن نیست و با آن تفاوت دارد.
چه ورزش‌های در طب ایرانی توصیه می‌شود؟
در طب سنتی ایرانی به ورزش‌هایی توصیه می‌شود که کل بدن را درگیر کند؛ ورزش‌هایی مثل تند راه رفتن، دویدن، شنا کردن، اسب‌‌سواری، بارفیکس و … . این ورزش‌ها کل سیستم بدنی را درگیر می‌کند و برای سلامتی مفید است. البته گاهی ورزش‌های خاص برای اعضای خاصی از بدن انجام می‌شوند مثل شنا رفتن، مثل خواندن خطوط ریز برای تقویت چشم؛ این موارد نیز جزو ورزش‌های مفید است.
تا چه زمانی ورزش باید ادامه پیدا کند؟
حرکت و ورزش در طب سنتی ایرانی تا زمانی مفید در نظر گرفته می‌شود که فرد دچار خستگی زیاد نشود؛ در واقع تا زمانی که نشاط فرد تامین می‌شود و فرد احساس خستگی نمی‌کند، بهتر است ورزش ادامه پیدا کند. حتی اگر در اثر ورزش رنگ چهره قرمز و برافروخته شود ولی خستگی شدید در فرد ایجاد نشود(بی‌حالی و سست شدن) ورزش می‌تواند ادامه پیدا کند. ورزشی که کمی عرق در بدن ایجاد کند ایده‌آل و مطلوب است.
اگر فرد در حین ورزش حالت ضعف داشته باشد، بهتر است بلافاصله ورزش متوقف شود، در افراد بلغمی ریزش عرق وجود داشته باشد، ورزش بلامانع است. اما در افراد صفراوی اگر عرق زیادی داشت، بهتر است ورزش متوقف شود.
تدابیری که برای حرکت و ورزش در طب سنتی پس از ورزش توصیه می‌شود
موارد زیر از نظر طب ایرانی بعد از ورزش توصیه می‌شود:
- خوردن مواد غذایی بلافاصله بعد از ورزش ممنوع است. حتی نوشیدن زیاد نیز توصیه نمی‌شود.
- غذایی استفاده شود که سریع‌الهضم باشد.
- از نوشیدن آب یخ اجتناب شود.
- پس از ورزش دوش نگیرید تا نیم ساعت بعد از ورزش حداقل.
- بعد از ورزش نخوابید.
بهترین زمان برای ورزش در بهار و پاییز نزدیک ظهر است، در تابستان اول صبح است و در زمستان بعد از ظهر است. این زمان‌ها از نظر حفظ تعادل خلطی در بدن از نظر طب سنتی ایرانی برای ورزش توصیه می‌شود. برای مشاوره سلامت و مشاوره ورزشی می‌توانید با کلینیک زادمهر تماس بگیرید.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگو شرکت کنید؟نظری بدهید!