گرمازدگی عارضه‌ای است که به دنبال گرم شدن هوا بروز آن افزایش می‌یابد. در واقع می‌توان گفت دمای هوا بر روی دمای بدن تاثیر گذاشته و موجب بروز یک سری علائم ناخوشایند و گاه بسیار خطرناک می‌شود.
در این مطلب از مجله کلینیک دکتر صرافان تصمیم داریم در رابطه با گرمازدگی صحبت کنیم. بنابراین اگر دوست دارید در این مورد اطلاعات بیشتری کسب کنید، مطالعه این مطلب مناسب شما است.
گرمازدگی چیست؟
گرمازدگی که با نام‌های آفتاب‌زدگی یا حمله گرما نیز شناخته می‌شود، وضعیتی خطرناک و ناشی از ناتوانی بدن در تنظیم دمای خود است. این عارضه زمانی رخ می‌دهد که دمای داخلی بدن به بالای ۴۰ درجه سانتی‌گراد می‌رسد. گرمازدگی معمولاً در اثر قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض گرمای شدید یا انجام فعالیت بدنی سنگین در هوای گرم ایجاد می‌شود. در این حالت، مکانیسم‌های طبیعی خنک‌کننده بدن مانند تعریق به دلیل کم‌آبی یا رطوبت بالای هوا مختل شده و دمای بدن به سرعت افزایش می‌یابد.
علائم اولیه‌ی آفتاب‌زدگی می‌تواند شامل سردرد، سرگیجه، حالت تهوع و ضعف باشد، اما در صورت عدم درمان فوری، می‌تواند به علائم جدی‌تری مانند گیجی، تشنج، از دست دادن هوشیاری و حتی آسیب دائمی به مغز، قلب، کلیه‌ها و عضلات منجر شود و در نهایت مرگ را به دنبال داشته باشد.
علائم گرمازدگی چیست؟
بروز آفتاب‌زدگی با یک سری علائم مهم همراه است. از مهم‌ترین این علائم می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- ضعف
- سرگیجه
- حالت تهوع
- گیجی
- سردرد
- تشنج
- از دست دادن هوشیاری
- پوست خشک و داغ
- عدم تعریق (در برخی موارد)
- ضربان قلب سریع
- تنفس سریع و سطحی
- گرفتگی عضلات
درمان گرمازدگی
برای درمان گرمازدگی متخصصان طب سنتی توصیه می‌کنند گزینه‌های زیر را امتحان کنید:
شربت آبلیمو
آبلیمو به دلیل خاصیت اسیدی خود، به کاهش حس تشنگی شدید کمک می‌کند. تحقیقات نشان داده است مصرف آبلیمو خنک می‌تواند در بهبود علائم اسهال مرتبط با گرمازدگی موثر باشد، زیرا به تنظیم عملکرد دستگاه گوارش کمک می‌کند.
کافی است چند قطره آبلیموی تازه را در یک لیوان آب خنک حل کرده و بنوشید. این نوشیدنی علاوه بر تامین آب بدن، به دلیل داشتن آنتی‌اکسیدان‌ها، در کاهش اثرات منفی گرما بر بدن نیز موثر خواهد بود.
شربت سکنجبین
شربت سکنجبین که از ترکیب سرکه و شیرین‌کننده‌ها تهیه می‌شود، یک نوشیدنی سنتی ایرانی برای مقابله با گرمازدگی است. سرکه موجود در آن طبع سرد دارد و به کاهش دمای بدن کمک می‌کند. شیرینی آن نیز انرژی از دست رفته را تا حدی جبران می‌نماید. می‌توانید این شربت را به صورت آماده تهیه کرده و در زمان گرمازدگی، یک لیوان از آن را به صورت رقیق و خنک میل نمایید تا احساس بهتری پیدا کنید.
عرق کاسنی
عرق کاسنی به عنوان یک نوشیدنی گیاهی شناخته می‌شود که به طور موثری تشنگی ناشی از گرمازدگی را برطرف می‌کند. این عرق دارای طبع سرد است و به سرعت حرارت بالای بدن را کاهش می‌دهد و حس خنکی ایجاد می‌کند.
عرق کاسنی می‌تواند به تصفیه خون و بهبود عملکرد کبد نیز کمک کند که در شرایط گرمازدگی اهمیت دارد. مصرف منظم این نوشیدنی در فصل گرما می‌تواند از بروز علائم گرمازدگی پیشگیری کند.
برای درمان گرمازدگی چه بخوریم؟
اگر از گرمازدگی رنج می‌برید، برای درمان این عارضه مصرف خوراکی‌های زیر می‌تواند بسیار مفید باشد:
میوه‌های آبدار دارای طبع سرد
مصرف میوه‌هایی که سرشار از آب هستند و طبع خنکی دارند، یک روش طبیعی و لذت‌بخش برای مقابله با تاثیرات منفی گرما است. خیار، با بیش از ۹۰ درصد آب، به هیدراتاسیون بدن کمک کرده و احساس تشنگی را برطرف می‌کند. مصرف آن به صورت خام در سالاد یا به عنوان میان‌وعده توصیه می‌شود. هندوانه نیز با داشتن مقدار زیادی آب و الکترولیت‌ها، به جبران مایعات و مواد معدنی از دست رفته بدن در اثر تعریق کمک می‌کند. مصرف یک قاچ هندوانه خنک می‌تواند به سرعت احساس شادابی و خنکی را ایجاد کند.
مصرف آلو
آلو دارای ترکیباتی است که در مقابله با گرمازدگی مفید هستند. آنتی‌اکسیدان‌های موجود در آن به کاهش استرس اکسیداتیو ناشی از گرما کمک کرده و التهابات را کم می‌کنند. برای بهره‌مندی از خواص آبرسانی آن، می‌توان چند عدد برگه آلو را در آب خیساند و پس از نرم شدن مصرف کرد. این روش به تامین مایعات و الکترولیت‌های بدن کمک می‌کند.
نعناع
نعناع، با داشتن منتول، یک ترکیب خنک‌کننده طبیعی محسوب می‌شود که بر گیرنده‌های حس سرما در پوست تاثیر گذاشته و احساس خنکی ایجاد می‌کند. افزودن برگ‌های تازه نعناع به نوشیدنی‌ها، سالادها یا استفاده از آن در تهیه دمنوش می‌تواند به کاهش احساس گرما کمک کند. عطر و طعم مطبوع نعناع نیز می‌تواند حس تازگی و نشاط را به همراه داشته باشد. برای درمان گرمازدگی کودکان، می‌توانید از ترکیب عسل، نعنا و آب خنک استفاده کنید.
پیاز
پیاز با داشتن ترکیبات گوگردی و خواص ضدالتهابی به عنوان یک درمان خانگی فوق‌العاده برای آفتاب‌زدگی شناخته می‌شود. مصرف مقدار کمی پیاز خام به صورت ریز شده در سالاد می‌تواند به بهبود گردش خون و کاهش التهابات کمک کند.
ترکیب پیاز با زیره و عسل می‌تواند خواص درمانی آن را دوچندان کند. استفاده موضعی از آب پیاز با استعمال آن به نقاطی مانند پشت گوش و قفسه سینه می‌تواند به دلیل تبخیر آب پیاز، حس خنکی ایجاد کرده و به کاهش دمای بدن کمک کند.
تخم شربتی
تخم شربتی یا همان دانه‌های سیاه و ریز گیاه ریحان کوهی، دارای خاصیت جذب آب بسیار بالایی است. هنگامی که این دانه‌ها در آب خیسانده می‌شوند، لایه‌ای ژله‌ای و موسیلاژی در اطراف آن‌ها تشکیل می‌شود که قادر است مقدار زیادی آب را در خود نگه دارد. مصرف این دانه‌ها به همراه آب یا شربت، باعث می‌شود آب به تدریج در بدن آزاد شده و به حفظ هیدراتاسیون برای مدت طولانی‌تری کمک کند. این خاصیت در شرایط گرمای هوا که بدن به سرعت آب از دست می‌دهد، بسیار ارزشمند است.
تخم شربتی همچنین حاوی مواد مغذی مهمی همچون فیبر، آنتی‌اکسیدان‌ها و برخی ویتامین‌ها و مواد معدنی است که می‌تواند به تقویت بدن در برابر اثرات ناشی از گرما کمک کند. از تخم شربتی در طب سنتی به عنوان داروی گرمازدگی نیز یاد می‌شود.
دوغ
دروغ به عنوان یکی از نوشیدنی‌های سنتی ایرانی می‌تواند در جبران آب از دست رفته و همچنین آبرسانی بدن موثر باشد. این نوشیدنی سنتی ایرانی که از ترکیب ماست، آب و نعناع تهیه می‌شود، دارای طبع خنک و حاوی پروبیوتیک‌ها است.
پروبیوتیک‌های موجود در دوغ مشکلات گوارشی ناشی از گرما را نیز درمان خواهد کرد.
اگر تصمیم دارید از آفتاب‌زدگی جلوگیری نمایید بهتر است در طول هفته حداقل سه وعده دوغ نوش جان کنید.
آب نارگیل
آب نارگیل طبیعی سرشار از الکترولیت‌هایی مانند پتاسیم، سدیم و منیزیم است که در اثر تعریق زیاد ناشی از گرمازدگی از دست می‌روند. این نوشیدنی به سرعت جذب بدن می‌شود و تعادل الکترولیت‌ها را به حالت اولیه باز می‌گرداند. همین موضوع باعث شده تا متخصصان طب سنتی مصرف آب نارگیل را در روزهای گرم تابستان توصیه کنند.
مصرف این نوشیدنی گوارا و خوش طعم خود به نوعی مقابله با گرمازدگی محسوب می‌شود.
نتیجه‌گیری
در این مطلب در رابطه با گرمازدگی صحبت کردیم و گفتیم چگونه می‌توان با این عارضه مقابله کرد. اگر قصد درمان و بهبود آفتاب‌زدگی را دارید، مصرف مواد غذایی ذکر شده می‌تواند به شما در این زمینه کمک کند.
اگر تاثیرات منفی گرما بر بدن شما بسیار زیاد است، توصیه می‌شود با متخصصان طب سنتی مجموعه دکتر صرافان مشورت کنید. اینگونه یک برنامه درمانی اختصاصی برای شما عزیزان در نظر گرفته خواهد شد.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگو شرکت کنید؟نظری بدهید!